Het verleden is een netwerk van herinneringen. Soms komen ze bovendrijven, door een muziekstuk, een specifieke geur, of een bepaald gebaar. De gekste dingen kunnen je herinneringen activeren, maar een foto uit vervlogen tijden spreekt vaak onmiddellijk tot de verbeelding. Soms is de herinnering zelfs op een foto gebaseerd. Er komt een moment waarop je dat niet meer kunt onderscheiden.
Johannes van Vugt (Rijswijk 1954)baseert zich in zijn nieuwste werk op zijn eigen verleden. Op kleine doekjes van 13 bij 18 cm. Schildert hij onder meer herinneringen aan zijn jeugd. Nauwgezet, minder schetsmatig dan voorheen en met een opmerkelijk oog voor licht. Alsof het kleine formaat extra scherpte en concentratie afdwingt.
Soms zijn het mooie herinneringen: bij vader op de arm in de duinen, in onderbroek aan de wastafel, picknicken voor de auto, het beeld van een astronaut op de maan, een prachtig blauw meer als een plaatje uit een oude viewmaster. Soms zijn de beelden pijnlijk, oorlogsbeelden, afscheid en dood. En soms zijn ze ronduit paradijselijk.
Toch zijn het allemaal beelden vol verlangen, alsof de tijd de wonden heeft geheeld en Van Vugt al schilderend vat wil krijgen op de veranderingen in de voorbije tijd. Van Vugt schildert de beelden als ansichten uit het verleden. Dan weer in kleur, dan weer in zwart wit. Door het kleine formaat en de seriematige opzet heeft zijn werk een cinematografisch karakter.
Maar hoe particulier de beelden vaak ook lijken te zijn, kennelijk refereren ze ook aan een collectief geheugen. Dat komt omdat van Vugt, die zijn schilderijen baseert op foto’s niet alleen privéfoto’s gebruikt. Soms ligt er een beeld in zijn herinnering besloten waar hij later de juiste foto bij vindt. Dat kan een bekend beeld zijn, ja zelfs een hedendaags beeld. Zoals de foto van de dode Palestijnse jongen, die voor van Vugt herinneringen oproept aan de dood van zijn broertje, die op 10-jarige leeftijd stierf. Zo vloeien heden en verleden weer in elkaar over en wordt het netwerk aan herinneringen opnieuw gevoed.
Esther Darley Publicatie Kunstbeeld 2008
http://www.kunstbeeld.nl/nl/artikel/24783/expo-johannes-van-vugt.html
Opening expositie “ Lucid Moments ”
Galerie New Untitled Venlo
Johannes van Vugt vertelt verhalen. Niet alleen in zijn werk maar ook met zijn werk. Het is niet voor niets dat hij het in sequenties ophangt. Haast als een installatie. Daardoor brengt hij er nadrukkelijk het element tijd in.
Hij presenteert het als een storyboard voor een film.
Je zou het ook kunnen vergelijken met het doorbladeren van een fotoalbum. Met dien verstande dat hij met de chronologie de hand licht.
Het zijn, variërend op een bekende film van regisseur Ingmar Bergman, ‘scenes uit een leven’.
Zijn verhalen gaan vaak terug in de tijd, naar de wat duffe jaren vijftig en begin zestig toen hij als kind opgroeide in Brabant. Al ben ik een stukje ouder, ik herken veel omdat ook ik daar groot probeerde te worden. Soms roepen beelden uit het heden herinneringen aan die tijd op, soms zijn ze direct uit het verleden gehaald.
Ze hebben over het algemeen een melancholische toon. De ene keer lijken ze droog registerend, soms zijn ze onbezorgd en vrolijk, maar bij een aantal zit er zeker een sombere, eenzame kant aan. Voor mij is dat schilderijtje waarop dat treurige peertje neerhangt uit een bruingerookt plafond daarvan een perfect voorbeeld. Die sombere kant wordt versterkt doordat Van Vugt zich in het algemeen qua kleuren beperkt. In veel schilderijen gaat hij daarbij tot het uiterste: ze zijn in zwart-wit geschilderd.
U begreep het al, de vergelijking met Bergman was meer dan een spel met woorden…………
Dat gebrek aan kleur is niet de enige visuele link naar het verleden. Zijn afbeeldingen zijn in feite een verzameling vlekken, een verzameling schimmen, flarden herinnering. Van dichtbij verliezen ze hun realistische karakter. Je moet, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, als kijker afstand nemen om dicht bij de inhoud te kunnen komen.
Anderzijds dwingt het formaat van zijn werk die afstand ook weer niet te groot te maken. Toen ik zijn schilderijtjes in zijn atelier zag, moest ik letterlijk mijn kijkpositie bepalen. Alsof ik een cameralens scherp moest stellen. Van Vugt wil kennelijk dat je je concentreert.
Rob Perrée
Brooklyn, oktober 2009.
http://www.theartkey.com/events/1741/%22See%20Me,%20Feel%20Me,%20Touch%20Me,%20Heal%20Me%22%20Johannes%20van%20Vugt%20:%20Recent%20paintings
